ارتباط با طبیعت

همه‌ی ما می‌دانیم که مصرف زیاد الکتریسیته، آب گرم و وسایل گرماساز وابسته به کارکردِ زیادتر نیروگاه‌ها و در پی آن تولید گاز کربنیک بیشتر است. می‌دانیم که حفر بی‌رویه‌ی چاه‌ها و مصرف زیاد آب سرانجام باعث خشکی زمین و به‌وجود آمدن خشک‌سالی در تمام جهان می‌شود. می‌دانیم که رها کردن پس‌مانده‌های پلاستیکی و کیسه‌های نایلون در کوه، بیابان و جویبارها بزرگ‌ترین خیانت به طبیعت است زیرا بیش از هزار سال طول می‌کشد تا به ذرات اولیه‌ی خود تبدیل شود. به‌خوبی می‌دانیم هرگاه زیر دوش آب گرم هستیم با افزایش میزان و دمای آب باعث مصرف سوخت بیشتر می‌شویم و در پی آن گازهای آلوده‌کننده‌ی بیشتری به فضا متصاعد می‌شود.

همه‌ی ما می‌دانیم که زندگی صنعتی و مصرف زیاد، محیط زیست را آلوده کرده است ولی تا زمانی‌که ما به‌عنوان انسان، وابسته به منافع و عادت‌های خود هستیم و نمی‌خواهیم آن‌ها را تغییر و تحول بنیادی دهیم آلودگی محیط زیست همچنان ادامه خواهد داشت. در ارتباط با این موضوع که اینک تبدیل به یک بحران و فاجعه شده، یک‌یک ما انسان‌ها به‌عنوان مصرف‌کننده و تولید‌کننده‌ی پس‌مانده‌های مضر مسئولیم.

اگر از دیدگاه دیگر به رابطه‌ی انسان با طبیعت نگاه کنیم، خواهیم دید که زمین شبیه به بسترِ حامی و پر مهرِ مادر است؛ وقتی زمین در مقابل تابش آفتاب قرار می‌گیرد، جوّ آن از ابر و بخار آب بارور می‌شود و بارندگی، جاری شدن رودخانه‌ها و رشد و تکثیر گیاه و حیوان و انسان پدید می‌آید. ما در دامان زمین متولد می‌شویم، در طول زندگی از آن تغذیه می‌کنیم و به نوعی می‌توان گفت که او از ما حمایت می‌کند و سرانجام بدن یا جسم فیزیکیِ ما به آن بازگشته و پس از زمانی طولانی تبدیل به ذرات اولیه و خاک می‌شود.

آری زمین یگانه بستری است که ما بر روی آن زندگی می‌کنیم. وقتی او به ما مهر و سخاوت دارد و ما با آلوده کردنش به او صدمه می‌زنیم و بیمارش می‌کنیم، چه انتظاری می‌توانیم داشته باشیم؟! بی‌تردید می‌توان کسالت‌ها، بی‌حوصلگی‌ها، ناتوانی‌ها، بیماری‌های جسمی و روحی و خلاصه تمام مشکلات کنونی انسان را به آسیب‌هایی که خودمان برای زمین به‌وجود آورده‌ایم، ارتباط داد.

وقتی بفهمیم که یک مادرِ بیمار و صدمه‌دیده دیگر آن توان و اقتدار نگهداری از فرزاندان خویش را ندارد، به‌طور طبیعی چه کار می‌کنیم؟ آیا این دلیل به تنهایی کافی نیست که به خودمان بیاییم و به عادت‌هایی که باعث این آسیب‌دیدگیِ بنیادی شده نگاهی عمیق بیندازیم؟ آیا می‌توانیم با درک واقعیتی که می‌گذرد تاثیر این نگاه و این به خود آمدن را آنقدر زیاد کنیم که در هر زمان و هر حالتی ارتباط اعمال و عادت‌ها و رفتار خودمان را مستقیم و بدون هیچ ابهامی با زمین و طبیعتِ صدمه دیده برقرار کنیم؟

مادامی که ما در فضای مهر و شفقت و از طرفی قاطعیت، با این پدیده روبرو نشویم هیچ‌چیز درست نمی‌شود. من و شما به‌عنوان فرزندان این مادرِ ستم‌دیده باید به ترمیم و شفای این زخم‌ها بپردازیم.

به‌سازی طبیعت:

تاکنون یک درک و آگاهی نسبی از نقش مخرب انسان در برابر محیط زیست به‌دست آوردیم. واقعیت اینجاست که به هر میزان ارتباط خود را با محیطی که در آن زندگی می‌کنیم بیشتر احساس کنیم، به همان میزان دست خود را در جبران و به‌سازیِ طبیعت بازتر و تواناتر می‌بینیم.

عواملی که همه روزه با آن نزدیک هستیم و به‌عبارتی سبب رفاه، راحتی، بهداشت و به‌طور کلی زندگی ما می‌شود در مصرف آب، برق، مواد شوینده، سوخت، ظروف یک‌بار مصرف، امواج و خرید کالا و مواد غذایی خلاصه می‌شود و در پی آن حمایت از محیط زیست، زمین، هوا و آب با بازنگریِ مصرفِ عوامل نام‌برده شروع می‌شود.

نخست باید بدانیم آب موجود در شیر آب و رودخانه‌ها و … فقط متعلق به ما نیست بلکه به نسل‌های آینده نیز تعلق دارد. حال این با ماست که تا چه اندازه در استفاده‌ی آن از ابتکار و حواس و دقت خود بهره ببریم تا مصرف آب را به حداقل ممکن برسانیم و این مایع حیات را برای آیندگان حفظ کنیم.

موارد: شستشوی ظروف، دوش گرفتن، دستشویی، شستشوی سرویس بهداشتی، ماشین، محوطه و … .

حدود نود درصد برق موجود در سراسر جهان از نیروگاه‌های سوخت فسیلی و هسته‌ای تولید می‌شود. این تولیدکننده‌ها ناگزیر میزان گاز کربنیک و تشعشعات رادیواکتیویته را افزایش می‌دهد. بنابراین وقت آن رسیده که به مصرف برق در فضاهای زیر بازنگری کنیم و مصرف آن‌را به حداقل ممکن برسانیم:

چراغ‌های روشنایی، وسایل برقی آشپزخانه، وسایل گرماساز و سرماساز، دستگاه‌های صوتی و تصویری، کامپیوتر و حتی گوشی همراه.

این مواد عموما دارای نیترات، نیتریت، جیوه، روی و سایر ترکیبات سمی هستند و پس از ورود به زمین و آب‌های خوارکی و زیرزمینی، آب را مسموم می‌کنند.

شامل: صابون، شامپو، پودر و مایع لباس‌شویی و ظرف‌شویی، مواد سفید‌کننده و … .

در عصری که ما زندگی می‌کنیم وجود امواجِ دستگاه‌های صوتی و تصویریِ ساخت بشر در هر نقطه‌ی کره‌ی زمین اجتناب‌ناپذیر است و می‌توان گفت که هیچ مکانی در این نقطه از کیهان، خالی از امواج نیست و حتی در خارج از جو زمین هم وجود امواج جهت ارتباط ماهواره‌ها و سفینه‌های فضایی ضروری به نظر می‌رسد.

تلفن همراه، انواع کنترل‌های بی‌سیم، رادیو، تلویزیون، کامپیوتر و … .

همان‌طور که می‌دانید تمام سوخت‌های فسیلی گاز کربنیک (co2) آزاد می‌کنند و بیشترین صدمه‌ای که در قرن گذشته به زمین وارد شده نازک شدن لایه‌ی اوزون توسط تراکم گازهای گل‌خانه‌ای است. لایه‌ی اوزون در گذشته مانند عایقی عمل می‌کرد ولی این وضعیت جدید باعث شده گرمای خورشید بیش از حد به زمین برسد و این موضوع موجب افزایش گرمای زمین و آب شدن یخ‌های قطبی شده که به دنبال آن بحران‌ها و فاجعه‌های زیست محیطی برای حیوان و انسان به‌وجود آمده و در حال افزایش است. حال این وظیفه‌ی ماست که در مصرف سوخت‌های فسیلی صرفه‌جویی کنیم.

موارد: بخاری یا شوفاژ، اتومبیل و هرگونه وسیله‌ی صنعتی دارای موتور احتراقی، اجاق گاز، آب گرم

ظروف یک‌بار مصرف، پلاستیک، کاغذ، اسپری و … .

به جرات می‌توان گفت مصرف هر یک از مواد زیر به نقطه‌ای از زمین و هوا صدمات جبران‌ناپذیر می‌زند و متعهدانه باید مصرف آن‌ها را به نقطه‌ی نزدیک به صفر برسانیم زیرا هرگونه مواد پلاستیکی پس از رها شدن در زمین و آب بیش از دو هزار سال زمان نیاز دارد تا به عناصر اولیه‌ی خود تبدیل شود و وجود این مواد شیمیایی به مرور محیط را آلوده و مسموم می‌کند.

هرگونه دستمال کاغذی و حوله‌ای (این محصولات از قطع کردن درختان و چوب حاصل از آن به‌دست می‌آید.)، کیسه‌های نایلونی، ظروف پلاستیکی و کاغذی، کاغذ و مقوا، انواع اسپری که از عوامل نازک کننده‌ی لایه‌ی اوزون هستند.

با کمی بررسی و تحقیق متوجه می‌شوید تولید گوشت در مقایسه با تولید دانه و سبزی و میوه سبب مصرف بیشتر آب و مواد غذایی و در نتیجه استهلاک خاک و از بین رفتن آب خواهد شد. همین‌طور غذاهای پس‌مانده و دور ریخته شده، چرخ‌های تولید بیشتر و در نتیجه صدمه‌ی زیادتر به طبیعت را موجب می‌شود. بنابراین لازم است نگاهی مسئولانه به تغذیه‌ی خود بیندازیم:

مصرف انواع گوشت، غذای مانده در بشقاب و در ظروف اصلی طباخی، مواد غذایی موجود در یخچال و قفسه‌های آشپزخانه و انبار و … .

خریدن یعنی حرکت دادن بیشتر چرخ تولید. مسلما این امر یعنی حمایت از تولید و رونق بخشیدن به کارخانه‌های صنعتی در دهه‌های پیشین نوعی ارزش به‌حساب می‌آمد زیرا صنعتی شدنِ زندگی باعث رفاه و آسایش بشر می‌شد ولی امروز واقعا زمان آن رسیده که عمیقا از خود بپرسیم آیا تولید بیشتر و مصرف بی‌رویه هنوز هم ارزش است؟ در پاسخ به این سوال به جرات می‌توان گفت بلایی که زمین و آسمان را روز به روز بیشتر تهدید می‌کند صرفا زیاده‌خواهی و مصرف بیش از حد انسان دو پاست.

موارد: خرید وسایل منزل، ماشین و وسایل موتوری، دستگاه‌های صوتی و تصویری، لباس، مواد غذایی و … .