حالت ایستادن روی سر (سیرشاسانا)

حالت ایستادن روی سر (سیرشاسانا) / Sirshasana

معنی:
«سیرش» (Sirsh): سر، «آسانا» (asana): وضعیت، حالت.
«سیرشاسانا» (ایستادن روی سر)، به‌عنوان سلطان آساناها، یکی از قدرتمندترین و مفیدترین حرکات برای جسم و ذهن به شمار می‌رود. قلب به‌واسطه‌ی قرار گرفتن بدن در وضعیت‌های معکوس و اثر جاذبه زمین، استراحت می‌کند. این روند به جریان خون کمک می‌کند و از فشاری که همیشه روی قسمت‌های پایین کمر وجود دارد، کاسته می‌‌شود. مهارت پیدا کردن در این حالت نیازمند قدرت زیادی نیست، موضوع اصلی غلبه بر ترس‌ها و باور کردن توانایی‌هاست. کلید حفظ تعادل در «ایستادن روی سر» در مثلثی است که با آرنج‌ها، ساعدها و انگشتان دست‌ها ساخته می‌شود.

نحوه‌ی انجام آسانا:

دو زانو بنشینید و وزن بدن را روی ساعدها قرار دهید و با دست مخالف آرنج دیگر را بگیرید. سپس دست‌ها را به جلو بکشید و انگشتان را داخل هم قلاب کنید. آرنج‌ها را ثابت روی زمین نگه دارید، پشت سر را درون دست‌ها و تاج سر را روی زمین قرار دهید. در این حالت آرنج‌ها و دست‌ها به شکل مثلثی درمی‌آیند و برای معکوس شدن بدن، یک پایه‌ی محکم می‌سازند.

حالا زانوها را صاف کنید و لگن را بالا بیاورید. بدون خم کردن زانوها، تا جایی‌که ممکن است با پاها به طرف سر قدم بزنید. لگن را به عقب بکشید تا گردن به عقب یا جلو خم نشود و با ستون مهره‌ها در یک راستای عمود به زمین قرار بگیرد. زانوها را به طرف قفسه‌ی سینه خم کنید و پاها را از روی زمین بالا بیاورید، همزمان لگن را عقب بکشید. برای صاف کردن زانوها عجله نکنید. در این حالت چند لحظه مکث کنید، سپس با کمک عضلات شکمی، زانوها را به طرف سقف بالا ببرید. حالا به آرامی پاها را صاف کنید، در این موقعیت شما بیشتر وزن خود را روی ساعدها احساس می‌کنید.

برای بازگشتن از این وضعیت، ابتدا زانوها را خم کنید و آن‌ها را به سمت قفسه‌ی سینه پایین بیاورید. تک تک پاها را روی زمین قرار دهید و در وضعیت بچه به اندازه‌ی شش تنفس عمیق استراحت کنید.

فواید آسانا:

«ایستادن روی سر» به تقویت عضله‌بندی پشت کمک می‌کند، حافظه را تقویت کرده و توانایی‌های حسی و تمرکز را افزایش می‌دهد.
در حالت معکوس، تنفس‌ها عمیق می‌شود و خون تازه‌ی پر از اکسیژن به طرف مغز سرازیر می‌گردد. این آسانا برای کسانی‌که آهنگ تنفس کندی دارند مفید می‌باشد.

موارد منع:

افراد مبتلا به فشارخون بالا و کسانی‌که مشکلات شبکیه و آب‌سیاه چشم دارند، از انجام این آسانا خودداری کنند.

منبع: کتاب The book of yoga ؛ Sivananda yoga centre
گردآوری و ترجمه: یاسمن مختارزاده / طاهره محمودی
آذر ۸۹