توصیه‌هایی برای سلامتی

در هنگام تناول غذا این اندیشه در تمام لحظات در ذهن‌تان باشد که غذا را برای بدن می­‌خورید، نه برای ارضای ذائقه و طعم غذا.

• غذا را در محیط آرام بخورید و پس از رفع احساس گرسنگی، دست از غذا بکشید. زیرا ادامه‌ی خوردن برای لذت بیشتر، مساوی است با ضعیف کردن غریزه‌ی انتخابِ نوع غذا و آتش غریزی زندگی.
• هیچ‌گاه اجازه ندهید که بر اثر رژیم‌های غیرعلمی مانند پرخوری، روزه‌های افراطی، تغییر ناگهانی عادات غذایی دیرینه‌، دچار انحراف غریزه‌ی تغذیه شوید. در این شرایط حس انتخابِ نوع و مقدار غذا دچار اختلال می‌شود و احتیاج واقعی بدن با میل یا ذائقه هم‌خوانی خود را از دست می‌دهد و معمولا شخص میل به خوردن غذاهایی را دارد که در حیطه احتیاج او نیست و نسبت به آن­‌چه بدنش نیاز دارد، احساس بی‌میلی و گاهی بیزاری پیدا می‌کند. در چنین حالتی به رغم خسته شدن سیستم بدن از پرخوری، یاخته‌های بدن همیشه دچار گرسنگی واقعی هستند.
• کسانی هستند که به علل گوناگون، تغذیه‌­شان از تعادل خارج شده، مثلا به پرخوری عادت کرده‌­اند یا ورزش نمی‌کنند و یا اگر هم بخواهند ورزش کنند در آن افراط کرده و خارج از توان و ظرفیت حیاتی خود انجام می‌دهند. نتیجه‌ آن می‌­شود که بعد از هر فعالیت بدنی یا ورزش که ذخیره‌ی انرژی حیاتی خود را به انتها می‌رسانند، دچار اشتهای کاذب شده، بیشتر می‌خورند و برای جبران پرخوری، بیشتر فعالیت بدنی خسته‌کننده انجام می‌­دهند. به این صورت خود را در دایره­‌ای قرار می‌­دهند که به هر قسمت آن روی می‌آورند، به بخش دیگر آن انرژی منفی می‌دهند.
• غذا را در دهان کاملا بجوید و تا بلع کامل آن، لقمه بعدی را در دهان نگذارید.
• به دستور نوشیدن مایعات توجه کنید و در اوقات مناسب بنوشید. زمان مناسب نوشیدن آب از یک و نیم تا دو ساعت پس از صرف غذا تا نیم ساعت قبل از صرف وعده‌ی جدید غذاست زیرا قبل از صرف غذا هنگامی که شخص گرسنه است، معده شیره‌ی مناسبی جهت هضم ترشح کرده است که با نوشیدن مایعات، شسته شده و از دستگاه گوارش خارج می­‌شود و اگر با غذا یا بلافاصله پس از آن صرف شود، محلول غذایی داخل معده رقیق شده و غذای هضم نشده وارد روده می‌شود که آن نیز در جذب مواد غذایی اختلال ایجاد می­‌کند و در روده‌ها ایجاد نفخ می‌کند.
• اگر گیاه­خوار کامل هستید، توجه داشته باشید که مواد چربی و گلوسیدی (نان، برنج، مواد قندی) را به اعتدال مصرف کنید و در خوردن آن­‌ها افراط نکنید و نگذارید که دچار کمبود پروتئین شوید. زیرا در این صورت بدن می‌خواهد کمبود خود را از مواد بدون ارتباط با نیاز واقعی‌اش جبران کند و غریزه‌ی انتخاب غذا به انحراف کشیده می­‌شود.
• غذای روزانه‌ی شما باید همیشه به مقدار کافی الیاف گیاهی داشته باشد که در سبزیجات، سالاد، پوست میوه‌­ها، پوست غلات و حبوبات وجود دارد. سعی کنید که نان سبوس­‌دار و برنج قهوه­ ای (پوست نگرفته) مصرف کنید و اگر به آن‌ها دسترسی ندارید، روزانه حداقل دو قاشق سوپ‌خوری سبوس یا پوست گندم را به صورت­‌های گوناگون مصرف کنید.
• سعی کنید که همیشه به شکل «وعده» غذا بخورید، یعنی دو تا سه وعده غذای اصلی و یک میان‌وعده میوه تناول کنید و تا حد امکان از خورده‌خوری بین وعده‌های اصلی خودداری کنید.
• مصرف گوشت را به حداقل برسانید و پروتئین مورد احتیاج را به ترتیب از خشکبار، لبنیات، غلات، حبوبات، تخم‌مرغ و غذاهای دریایی تامین کنید و از مصرف گوشت قرمز تا حد امکان پرهیز کنید.
• روغن‌های خوراکی را از چربی‌های اشباع نشده مانند روغن کنجد، زیتون، گردو و آفتاب‌گردان انتخاب کنید و از مصرف روغن‌های اشباع شده مانند روغن‌های جامد، چربی بافت گوشت و سرخ شدنی‌ها نیز تا حد امکان پرهیز کنید. همین‌طور در مصرف کره، خامه و چربی‌های لبنی نیز اعتدال را رعایت کنید.
• در نظر داشته باشید که سوخت کوره‌ی بدن هر چه ساده‌تر، غیر متراکم‌تر و دیرسوزتر باشد بهتر از سوخت‌های فشرده و زودسوز ^* است، یعنی مواد نشاسته‌ای و گلوسیدی باید بیشتر از طریق نان و برنج و سیب‌زمینی و … که اصطلاحا دیرسوز نامیده می‌شوند تامین شوند و مواد گلوسیدی قندی فشرده مانند شیرینی‌جات، مرباها و نوشابه‌های گازدار و حتی شیره‌ها و عسل اگر به ‌صورت غذا درآمده‌اند، جای خودشان را به مواد گروه اول بدهند تا سوخت و ساز عمومی دچار اشکال نشود.
• معمولا غذای اصلی باید در نیم‌روز بین ساعت 11 تا 14 صرف شود که شامل نان یا برنج، سبزیجات یا صیفی‌جات پخته، پروتئین گیاهی یا گوشت و سالاد است. بهتر است این مواد با نهار میل شود تا با شام. شام نیز باید مختصر و پخته باشد.
• میوه را هرگز با غذا یا بعد از آن به‌ عنوان دسر نخورید. این خوراکی گوارا را به ‌عنوان یک وعده غذای مستقل یا حداقل دو ساعت پس از صرف غذا میل کنید.
• هنگامی‌که تمرین‌های تنفسی یوگا جزیی از برنامه‌ی روزانه‌ی شما شود، اکسیژن بیشتری جذب سلول‌های بدن می­‌شود و در پی آن سوخت و ساز نیز افزایش می‌­یابد. در این شرایط اگر مواد غذایی کافی از جمله مواد سوختنی مانند نشاسته و چربی به بدن نرسد، بدن مانند ماشینی خواهد شد که در محفظه‌ی احتراق آن، هوا بیش از مقدار سوخت یا بنزین است. در این حالت بی‌شک در عمل سوخت و در نتیجه تولید انرژی، اختلال به‌‌وجود می‌­آید، از این رو سعی کنید که بین مقدار و کیفیت غذا با صرف انرژی روزانه تناسب درستی وجود داشته باشد تا اثر تکنیک­‌های تنفسی در جسم و جان شما مثبت و سازنده عمل کند.

گزیده‌ای از کتاب: تمرین‌های عملی یوگا
نوشته: مسعود مهدوی‌پور

*  قندها و عصاره‌­های شیرین پس از تناول، به سرعت سوخته و تبدیل به انرژی می‌شوند، در حالی که مولکول‌های مواد نشاسته­‌ای پس از هضم و جذب در کبد ذخیره می‌شوند و بسیار آرام سوخته و انرژی بدون انقطاع و ممتدی را به‌وجود می‌­آورند که نتیجه‌ی آن وجود گرمای همیشگی در بدن و فشار خون معتدل بدون افت و خیز است.